Działania na Siedlcach

W ramach programu Otwarty IKM na Siedlcach odbyły się spotkania i warsztaty z mieszkańcami oraz partycypacyjna diagnoza lokalna, z której powstał raport badawczy. Odbył się też konkurs grantowy, w którym wytypowano najciekawsze, autorskie propozycje inicjatyw kulturalnych mieszkańców dzielnicy (realizowane zostały jesienią 2019 roku). Dofinansowanie w wysokości ponad 20 000 zł brutto otrzymało 6 projektów. Projekt realizowany był ze środków Narodowego Centrum Kultury Dom Kultury+ Inicjatywy lokalne oraz przy wsparciu Instytutu Kultury Miejskiej.


OTWARTY IKM NA SIEDLCACH: spotkania | interwencje | działania

Każdy, kto był chętny włączyć się w kulturalne życie dzielnicy lub miał pomysł na działanie na Siedlcach, mógł zgłosić się do organizatorów IKM na Siedlcach lub przyjść na specjalne spotkanie. Zaangażować się można było w kilka inicjatyw: warsztaty kulturalno-biograficzne Siedlec, podczas których mieszkańcy dzielili się wspomnieniami na temat życia dzielnicy, spotkania aktywnych mieszkańców i mieszkanek, które były wsparciem dla lokalnych liderów i liderek w planowaniu wydarzeń w ramach Otwarty IKM na Siedlcach, oraz Siedlecka Skrzynka Kulturalna.

W ramach Otwarty IKM na Siedlcach powstał raport podsumowujący diagnozę lokalną, który obejmuje badanie społeczności lokalnej gdańskiej dzielnicy Siedlce przeprowadzone w okresie maj-czerwiec 2019 r. 

Pobierz Raport z diagnozy lokalnej autorstwa dr Monika Popow. z zakładki pdf

Celem badania było zdiagnozowanie potencjału lokalnych inicjatyw w dzielnicy. Interesowało nas jak wygląda otoczenie społeczno-kulturalne Siedlec, jak różne grupy mieszkańców postrzegają siebie, swoją społeczność i swoją w niej rolę, jak wyglądają praktyki uczestnictwa w kulturze mieszkańców Siedlec, a także jaki potencjał posiadają mieszkańcy, zwłaszcza w kontekście rozwoju swoich samodzielnych inicjatyw.


Konkurs na działanie w dzielnicy Gdańsk Siedlce

Podczas przeprowadzonych wcześniej działań włączająco-animacyjnych oraz dzięki powstałej diagnozie badawczej otrzymaliśmy obraz potrzeb na działania mieszkańców dzielnicy. Dowiedzieliśmy się, jak wygląda otoczenie społeczno-kulturalne Siedlec oraz poznaliśmy potencjał mieszkańców, zwłaszcza w kontekście rozwoju samodzielnych inicjatyw. Konkurs grantowy na działanie w dzielnicy był kolejnym krokiem wspierania lokalnych inicjatyw kulturalnych.

Konkurs skierowany był do autorów, którzy chcieli zrealizować nowatorskie działania animacyjne projektowane w oparciu o przeprowadzoną wcześniej diagnozę, ukierunkowane na bezpośrednią i bliską współpracę z przedstawicielami społeczności lokalnej. Ważne było, by osoba zgłaszająca pomysł mieszkała na Siedlcach lub realizowała projekt w partnerstwie z osobą, grupą nieformalną, organizacją pozarządową lub instytucją działającą w dzielnicy. Do udziału w konkursie zaprosiliśmy organizacje pozarządowe, instytucje kultury, instytucje oświatowe z siedzibą na terenie gdańskich Siedlec, a także grupy nieformalne zrzeszające osoby fizyczne. Konkurs skierowany był także dla aktywistów, edukatorów, animatorów kultury i wszystkich osób, które chciały zrealizować działanie kulturalne w dzielnicy.

Wyłonione w konkursie inicjatywy to: „Ojcowska zaprasza Siedlce”, „Siedlce – muzyka XV wieku w XV-wiecznej dzielnicy Gdańska”, „Wydobyć dźwięk, uwolnić ruch- warsztaty beatboxowo-taneczne”, „Siedlce. Dźwiękowe Mikrohistorie Mieszkańców Dzielnicy”, „Siedlce pakują do swojego”, „Rozwój kompetencji artystycznych mieszkańców”.

Ojcowska zaprasza Siedlce. Inicjatorką działania była Izabela Pałasz-Alwasiak – przedstawicielka grupy sąsiadek z ulicy Ojcowskiej. W ramach projektu został zorganizowany piknik integracyjny z kulturą ludową w tle, m.in. warsztaty origami, warsztaty taneczne tradycyjnych zabaw dziecięcych oraz koncert Kapeli Niwińskich. Największym atutem działania była przeprowadzona rekonstrukcja rodzimej tradycji muzycznej i zabawowej oraz przełożenie jej na formę kulturalnego pikniku. Projekt łączył zatem płaszczyzney edukacyjną, kulturalną i więziotwórczą. Udało się zintegrować mieszkańców ulicy Ojcowskiej z pozostałymi mieszkańcami dzielnicy Siedlce. W wydarzeniu wzięło udział około 100 osób: mieszkańcy ulicy Ojcowskiej oraz pozostałi mieszkańcy dzielnicy Siedlce, w tym dzieci w wieku szkolnym.

Fot.  Joanna Michniewska /FROMLINE

Izabela Pałasz-Alwasiak mieszka na Siedlcach od dwóch lat i uważa, że mieszkańcy tej dzielnicy to niezwykle aktywna społeczność – od lat organizują wspólne zabawy dla dorosłych i dla dzieci. W związku z tym, że na ulicy Ojcowskiej mieszka od niedawna, jest to pierwsza inicjatywa, w którą się zaangażowała.

Dla uczestników ważne było poznanie kultury polskiej w jej tradycyjnej postaci – dzieci i dorośli nauczyli się tańców i zabaw, które potem wykonywali podczas wspólnej wesołej zabawy. Wiele osób zwracało uwagę na to, że pierwszy raz uczestniczą w takiej tradycyjnej imprezie – opowiadała organizatorka.

Muzyka XV wieku w XV-wiecznej dzielnicy Gdańska. Inicjatorką była Magdalena Warzawa, liderka i założycielka zespołu muzyki dawnej. W ramach konkursu grantowego zorganizowała koncert zespołu muzyki dawnej Bianco Fiore z wykonaniem muzyki europejskiego renesansu. Koncertowi towarzyszyła prelekcja poświęcona dzielnicy Siedlce. Koncert nawiązywał do czasów pierwszych wzmianek o Siedlcach i pokazał, że muzyka dawna jest ważną częścią historii miasta Gdańsk, w tym dzielnicy Siedlce.

Fot. Adam Warżawa

Konsort fletów prostych Bianco Fiore specjalizuje się w interpretacji muzyki renesansu i baroku. Koncertował w Polsce, Niemczech, Słowacji, Belgii, Łotwie, Ukrainie i Estonii. Brał udział w wielu festiwalach: m.in. Muzyka w Zabytkach Starego Gdańska, Festiwal Piastów Śląskich, Via Gothica na Słowacji, Perła Baroku w Kobyłce, Cysterskim Lecie Muzycznym w Żarnowcu, Międzynarodowym Festiwalu Muzyki Dawnej we Lwowie, Międzynarodowych Spotkaniach z Muzyką Dawną w Świeradowie Zdroju, Elbląskich Dniach Muzyki Dawnej, Festiwalu Maj z Muzyką Dawną we Wrocławiu, Festiwalu Anima Musica w Gdyni. W 2017 roku zespół został wyróżniony nagrodą Ministra Kultury z okazji jubileuszu XX-lecia. Bianco Fiore brał również udział w wielu konkursach, już od początku swej działalności. Zdobyte wyróżnienia to m.in. II miejsce na Międzynarodowym Festiwalu Muzyki Dawnej Musica Antiqua Viva w Żorach w październiku 2013 roku.

Koncert odbył się w kościele Chrystusa Króla. Księża z tego kościoła byli bardzo życzliwi, zadbali o rozpowszechnienie informacji o koncercie. W promocję wydarzenia zaangażowała się też Rada Dzielnicy, ulica Ojcowska, szkoły w dzielnicy – opowiada organizatorka.

Wydobyć dźwięk, uwolnić ruch: warsztaty beatboxowo-taneczne. Inicjatorem warsztatów był Jan Czerwiński – artysta i muzyk, który tworzy własne kreacje i spersonalizowane aranżacje znanych utworów przy użyciu aparatu mowy. Na warsztaty złożyły się: rozgrzewka oddechowa i głosowa, nauka podstaw beatboxu, nagrywanie dłuższych fragmentów muzycznych za pomocą tzw. loopstacji, kolektywne ćwiczenia i gry ruchowe, tworzenie kombinacji opartych na elementach tańca współczesnego.

Warsztaty zorganizowaliśmy w Studio 57, którego pani gospodarz, Aga Piasecka, była niebywale gościnna i zaangażowana zarówno w promocję spotkań, jak i w dniu wydarzenia – opowiada organizator.

Dźwiękowe Mikrohistorie Mieszkańców Dzielnicy. Inicjatorką projektu była Monika Masalon, która mieszka na Siedlcach od urodzenia. Pani Monika jest współzałożycielką antropologicznego stowarzyszenia DYM. Inicjatywa zakładała stworzenie pejzażu dźwiękowego Siedlec poprzez zebranie mikrohistorii mieszkańców. Zostały one udostępnione na Youtube i fanpage’u stowarzyszenia DYM w formie pocztówek dźwiękowych z dzielnicy. Uczestnicy i uczestniczki projektu podzielili się osobistymi historiami, tym samym współtworząc dźwiękową mapę dzielnicy. Działanie to ukazało też nowe spojrzenie na Siedlce z perspektywy dotąd niedostrzeganej.

W naszej opinii najważniejsza była możliwość rozmowy i podzielenie się swoją historią, która została potem dźwiękowo zinterpretowana i przedstawiona w formie pocztówki dźwiękowej – opowiada organizatorka. – Ważnym elementem projektu było spotkanie zorganizowane w przestrzeni Caffee Aktywni, podczas którego mieszkańcy i mieszkanki dzielnicy mogli spotkać się z dalszymi i bliższymi sąsiadami i powspominać miejsca, które są dla nich na Siedlcach wyjątkowo ważne. Jak się okazuje, o części historii i miejsc słyszałyśmy podczas spotkania po raz pierwszy, a mieszkańcy i mieszkanki Siedlec (szczególnie przedstawiciele starszego pokolenia) są cennymi nośnikami lokalnych historii.

Monika Masalon – antropolożka, współzałożycielka antropologicznego stowarzyszenia Pracownia Inicjatyw Społecznych DYM. Od 2016 roku aktywnie działam w Pracowni Inicjatyw Społecznych DYM, w której realizujemy szereg projektów skoncentrowanych na dźwiękach w mieście. Do tej pory realizujemy takie działania jak Dzielnicowy Fieldrecording, w ramach którego zbieramy pejzaże dźwiękowe gdańskich dzielnic, a w czerwcu tego roku przeprowadziłyśmy warsztaty dźwiękowe City as a Song dla uczestników projektu Kultura dla Lokalnego Rozwoju realizowanego przez Europejskie Centrum Solidarności.

Aleksandra Kulińska – filolożka i badaczka. Na co dzień pracuje jako culture insight researcher w infuture hatalska foresight institute, gdzie odpowiada za działania na styku człowiek – kultura – technologia. Autorka publikacji ”Giga Entertainment. Przyszłość rozrywki“ i “Gen Z. Jak zrozumieć dziś pokolenie jutra”. Od lat aktywnie związana z trzecim sektorem (współpracowała m.in z trójmiejskim Bankiem Żywności, Fundacją Rozwoju Systemu Edukacji, Open Art Foundation czy Stowarzyszeniem Wikimedia). Fanka codzienności, miejskiego gwaru i sound artu.

Sylwia Bruna – antropolożka kultury, animatorka społeczna. Na co dzień pracuje w Europejskim Centrum Solidarności będąc odpowiedzialna za realizację projektów społecznych i kulturalnych, współpracuje z aktywistami i aktywistami społecznymi, ngo i grupami nieformalnymi. Dodatkowo pracuje jako badaczka jakościowa w Fundacji Rozwoju Systemu Edukacji. Zajmuje się lokalną tożsamością i historią mówioną.

Siedlce pakują do swojego. Inicjatorką działań była Alicja Żarkiewicz – współzałożycielka grupy nieformalnej edukatorek i animatorek kultury. Na inicjatywę złożyły się m.in. warsztaty szycia woreczków na zakupy, konkurs plastyczno-ekologiczny dla uczniów, wykłady o szkodliwości plastiku i alternatywach dla niego, podwieczorek sąsiedzki. Planując projekt organizatorka uwzględniła rekomendacje z diagnozy i nawiązała partnerstwa i współpracę z różnymi instytucjami. Zaangażowały się INNaczej Gdańskie Innowacje Społeczne, Gdańsk Siedlce kampania „Gdańsk bez plastiku”, Gdańska Infrastruktura Wodociągowo-Kanalizacyjna, Szkoła Podstawowa nr 58, Fundacja Dr Clown, Rada Dzielnicy Siedlce, Fundacja Świat Wrażliwy, Stowarzyszenie dla Siedlec, a także sklepy-warzywniaki mieszczące się przy ul. Kartuskiej. Realizację projektu autorka inicjatywy zaplanowała tak, by działania odbywały się w różnych miejscach dzielnicy i docierały do różnych grup odbiorców.

Siedlce stały się pierwszą dzielnicą w Gdańsku, która w sposób zorganizowany zaczęła redukcję jednorazowych, plastikowych śmieci. Organizatorka do udziału w projekcie zaprosiła też osoby pochodzenia ukraińskiego, mieszkające na Siedlcach – warsztaty były tłumaczone na język ukraiński, powstała też instrukcja szycia woreczków w języku ukraińskim.

Fot. Małgorzata Walter 

Poznałam nowych sąsiadów i sąsiadki, a także bliżej poznałam moją dzielnicę. Udało mi się spojrzeć na miejsce, w którym mieszkam, przez pryzmat ekologii i zaangażowania w ograniczanie plastiku – opowiada organizatorka. – Rada Dzielnicy podjęła się kontynuacji działań edukacyjnych w szkołach, przedszkolach i podczas warsztatów.

Alicja Żarkiewicz – edukatorka i animatorka kultury, koordynatorka trójmiejskiej grupy animatorek kultury i edukatorek – Kolektyw Twórczy MyWy. Współwłaścicielka firmy MAMYWENE. Realizuje warsztaty i projekty CSR specjalizując się w działaniach partycypacyjnych i ekologicznych. Wykorzystuje w nich upcycling jako metodę pracy.

Aga Żarkiewicz – edukatorka i animatorka kultury. Zajmuje się warsztatami i projektami, które pomagają instytucjom, agencjom i firmom realizować założenia CSR (społeczna odpowiedzialność) i tworzyć miejsca przyjazne osobom w nich pracującym czy je odwiedzającym. W pracy często wykorzystuje materiały z odzysku dając im nowe życie. Takie podejście pomaga trenować kreatywność i realizować drzemiącą w ludziach potrzebę twórczości. A także pokazuje, że podejście eko nie jest wcale takie trudne i nudne. Pomysłodawczyni i współzałożycielka Kolektywu Twórczego MyWy (grupa nieformalna edukatorek i animatorek), a także współwłaścicielka firmy MAMYWENE, dzięki której realizuje ciekawe projekty z fantastycznymi osobami.

Rozwój kompetencji artystycznych mieszkańców dzielnicy Siedlce. Inicjatorką była Ewa Włodarczyk – przewodnicząca koła seniorów nr 11 PZERiI. Dzięki tej inicjatywie udało się przeprowadzić warsztaty dramo-teatralne przy użyciu interaktywnych metod, w tym dramy stosowanej, pracy z ciałem i metaforą. W ramach projektu został wystawiony spektakl Teatru Forum pt. Wspólnota o interaktywnej konwencji, która angażowałą widownię. Z diagnozy lokalnej dzielnicy Siedlce wynikało, że dzielnica jest zamieszkana przede wszystkim przez osoby starsze. W związku z tym, działania skierowane do tej grupy osób stały się dla dzielnicy wyjątkowo ważne.

fot. Zbigniew Petrak

W wystawiany spektakl widzowie zaangażowali się emocjonalnie. Swoje refleksje i pomysły na rozwiązanie przedstawionych problemów testowali z aktorami we wspólnej improwizacji. Zobaczyliśmy, że wspólnie możliwe jest wypracowanie możliwości przezwyciężenia społecznych problemów – opowiada organizatorka.


Publikacja „Sieldce”

Na zakończenie programu Otwarty IKM na Siedlcach przygotowaliśmy wyjątkową publikację: książkę dla mieszkańców i opowiadaną przez mieszkańców gdańskiej dzielnicy Siedlce. Opowieści wysłuchała i w żywą narrację o ważnych dla ludzi miejscach i zdarzeniach zebrała dziennikarka Agata Olszewska. Premiera książki odbyła się 19 listopada, a gośćmi wraz z autorką, byli bohaterowie wydawnictwa: Władysław Zawistowski oraz Janusz Kubik.

– Bez Siedlec nie ma życia – zaczyna Elżbieta Stolarek. Wie, co mówi, dzielnica odegrała w jej życiu ważną rolę. Tu po raz pierwszy spotkała swojego przyszłego męża.

To początek 32-stronicowej opowieści mieszkańców i mieszkanek o ich dzielnicy. O tym, jak żyło się na Siedlcach w latach 50-tych, 80-tych, o zmianach jakie tu zaszły oraz o aktualnych sprawach: radościach i niedogodnościach. Publikacja „Siedlce” zamyka letni projekt Instytut Kultury Miejskiej Otwarty IKM na Siedlcach.

Agata Olszewska jest dziennikarką, prezenterką telewizyjną, recenzentką teatralną. Pracowała w Gazecie Wyborczej Trójmiasto. W TVP Gdańsk prowadziła program kulturalny Sztuki Piękne. Jest redaktorką działu kultura w Portalu Miasta Gdańska gdansk.pl. Można ją usłyszeć na antenie Radia Gdańsk w audycji Kulturalny Tygiel. Rodowita sopocianka.

Publikację w formie PDF można bezpłatnie pobrać na naszej stronie.


O projekcie:

Projekt Otwarty IKM na Siedlcach dofinansowany był ze środków Narodowego Centrum Kultury w ramach programu Dom Kultury+ Inicjatywy lokalne 2019. Celem tego programu było poszerzenie dostępu do kultury, stworzenie warunków sprzyjających rozwojowi współpracy, komunikacji, pobudzenie aktywności obywatelskiej w przestrzeni kultury, wykreowanie warunków sprzyjających nowoczesnej edukacji kulturalnej i artystycznej. Na gdańskich Siedlcach  przeprowadziliśmy partycypacyjną diagnozę lokalną, którą zrealizowaliśmy przy pomocy włączających narzędzi badawczo-animacyjnych. W efekcie powstał raport badawczy, analizujący Siedlce jako miejsca powstawania oddolnych inicjatyw kulturalnych, a także wytypowane i zrealizowane zostały inicjatywy mieszkańców.

Dlaczego Siedlce? Wkrótce Instytut Kultury Miejskiej przeniesie się do nowej siedziby, która jest na granicy Śródmieścia i Siedlec. Dla mieszkańców tej dzielnicy IKM będzie najbliższą instytucją kultury. Poza tym, w listopadzie 2019 IKM zorganizował Festiwal Narracje – Instalacje i Interwencje w przestrzeni publicznej. Działania w ramach Otwartego IKM były wstępem do Festiwalu i stanowiły wzajemne poznanie mieszkańców z Instytutem.

Partnerzy projektu:
So Stay Hotel City & Business Gdańsk (Kartuska 18, Gdańsk)
Szkoła Podstawowa nr 58 (ul. Skarpowa 3, Gdańsk)
Kościół pw. Chrystusa Króla (ul. ks. Franciszka Rogaczewskiego 55, Gdańsk)
Fundacja Dr Clown (ul. Kartuska 96/96, Gdańsk)
Studio 57 (ul. Kartuska 57, Gdańsk)
INNaczej Gdańskie Innowacje Społeczne / Urząd Miejski w Gdańsku Wydział Rozwoju Społecznego (ul. Kartuska 5, Gdańsk)
Kampania „Gdańsk bez plastiku” oraz Gdańska Infrastruktura Wodociągowo Kanalizacyjna, której siedziba mieści się na gdańskich Siedlcach
Rada Dzielnicy Siedlce (ul. Kartuska 63/65, Gdańsk)
Cafe Aktywni / Fundacja Świat Wrażliwy (ul. Kartuska 108/112, Gdańsk)
Stowarzyszenie dla Siedlec

Powrót do strony głównej